Tỷ phú Alexander Lebedev xác nhận ông cùng cựu Chủ tịch Liên Xô Mikhail Gorbachev lập một đảng chính trị mới để 'thúc đẩ̀y dân chủ' ở Nga.
Hôm 30/09, ông Lebedev, cựu sĩ quan KGB và hiện là Phó Chủ tịch Viện Duma nói trước mắt, phong trào chính trị này sẽ có tên là Đảng Dân chủ Độc lập.
Ông Lebedev là một trong số ít tỷ phú Nga còn dám tỏ thái độ phê phán điện Kremlin.
AP chưa nhận được lời bình gì từ chính Gorbachev nhưng một người phát ngôn cho ông hôm cuối tháng trước trích lời nói ông ủng hộ ý tưởng lập đảng mới.
Người ta tin rằng nhà cựu lãnh đạo Liên Xô, năm nay 77 tuổi muốn quay lại đóng một vai trò chính trị sau 17 năm ngồi yên.
Ông có thể nổi danh và được mến mộ ở nước ngoài nhưng nhiều người Nga vẫn cho rằng ông phải chịu trách nhiệm cho sự sụp đổ của Liên Xô.
Năm 1996, ông thử sức trong cuộc tranh cử tổng thống và chỉ được 1% phiếu.
Phục hồi dân chủ
Còn ông Lebedev thì đang vận động cho điều ông gọi là “phục hồi dân chủ ở Nga”.
Gorbachev là một ví dụ sống động của hiện tượng có những cá nhân bắt đầu sự nghiệp như đồ đệ trung thành của chế độ nhưng sau trở thành nhà cải cách.
Yevgeny Kiselyov, báo Moscow Times
Ngoài ra, theo những gì ông viết trên trang web riêng, tòa án và nghị viện Nga cần độc lập hơn.
Theo ông, chính quyền cũng cần phải thu nhỏ vai trò của mình trong nền kinh tế.
Điều báo chí Phương Tây lấy làm lạ là dù có thái độ phê phán Kremlin, ông Lebedev vẫn tồn tại dù những tài phiệt phê phán chính quyền hoặc đã phải bỏ ra nước ngoài, hoặc vào tù.
Tuy thế, quan điểm của các lãnh đạo đảng chính trị mới nếu nó ra đời như dự kiện cũng không hoàn toàn là chống lại Kremlin.
Chẳng hạn như ông Gorbachev vẫn ca ngợi ông Putin vì công lao đưa nước Nga thoát khỏi thời kỳ hỗn loạn dưới quyền Tổng thống Boris Yeltsin.
Còn ông Lebedev thì cũng là một cựu sĩ quan KGB từng được cử sang Anh làm tình báo trong thập niên 90, nơi ông luyện tiếng Anh và lập các mạng lưới quen biết.
Bà Anna Politkovskaya, phóng viên điều tra của báo bị kẻ lạ mặt bắn chết cũng trong năm 2006.
Dựa vào quá khứ?
Người dân Nga tưởng niệm các nạn nhân thời Stalin
Gần đây, hoạt động nổi bật hơn cả của hai ông Gorbachev và Lebedev là lời kêu gọi ra hồi tháng 6 để lập một bảo tàng nạn nhân sự đàn áp dưới thời Liên Xô.
Giới bình luận cho rằng đây là hành động thách thức chính quyền vốn đang sửa cả sách giáo khoa để xóa bớt tội cho Stalin và đánh bóng lại hào quang thời Liên Xô.
Hiện xã hội Nga đang có hai xu hướng: phục hồi các giá trị từ thời Nga Hoàng và vai trò truyền thống của Giáo hội Chính thống, một là đề cao tầm vóc của Liên Xô với một nhà nước mạnh.
Cũng hôm đầu tháng 10/2008, Tòa án Tối cao Liên bang Nga tuyên bố phục hồi danh dự cho Sa Hoàng Nicholas II với tư cách là nạn nhân của chế độ cộng sản.
Cả gia đình vị hoàng đế gồm cả các con nhỏ bị những người Bolshevik giết chết vào tháng 7/1918.
Rất có thể phong trào chính trị mới của hai ông Gorbachev và Lebedev vừa muốn thu hút dư luận qua cách nhìn quá khứ Liên Xô, vừa muốn hướng tới các giá trị dân chủ châu Âu.
Theo bình luận của Yevgeny Kiselyov trên Moscow Times 03/09/2008, trong lịch sử Nga đã có nhiều ví dụ những người trung thành cho một hệ thống nhưng sau biến đổi thành một nhà cải tổ.
Kiselyov nêu ví dụ gần nhất là ông Gorbachev nhưng điều đó cũng có thể áp dụng cho ông Lebedev, người không khác bao nhiêu so với các tài phiệu gốc KGB khác.
Gorbachev là một ví dụ sống động của hiện tượng có những cá nhân bắt đầu sự nghiệp như đồ đệ trung thành của chế độ nhưng sau trở thành nhà cải cách.
