Những ưu tiên của ông Obama

	Ông Obama sẽ chính thức làm lễ nhậm chức ngày 20.01

Phóng viên BBC Max Deveson xem xét những vấn đề mà tân tổng thống có thể sẽ chọn làm ưu tiên.

Kinh tế

Để thúc đẩy nền kinh tế yếu ớt, ông Obama muốn có sự đầu tư lớn nhất cho cơ sở hạ tầng kể từ thời Tổng thống Eisenhower xây hệ thống Xa lộ Xuyên Tiểu bang thập niên 1950.

Ông đề nghị một chương trình xây cầu, đường toàn quốc, cùng kế hoạch xây nhà công ích, trường học. Bằng cách đầu tư vào những dự án đã có, ông Obama hy vọng đổ tiền mặt vào hệ thống nhanh chóng, tạo ra việc làm và thúc đẩy tiêu dùng.

Các đề xuất khuyến khích tăng việc làm và thúc đẩy tiêu dùng còn bao gồm việc giảm thuế cho công ty, giảm thuế cho 95% người lao động, và mở rộng phúc lợi thất nghiệp.

Trị giá gói kích cầu được ước đoán từ 700 đến 1 nghìn tỉ đôla.

Y tế

Ông Obama cam kết giảm chi phí bảo hiểm y tế, và đem lại gói y tế vừa túi tiền cho những ai chưa có bảo hiểm.

Ông Obama vẫn đối diện trận chiến khó khăn trước các công ty bảo hiểm, công ty thuốc, bác sĩ và một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa để có thể đưa kế hoạch ra Thượng viện - nhưng gió đang thổi theo chiều của ông.

Thay đổi khí hậu

Ông Obama cam kết bảo đảm 10% điện năng của Mỹ đến từ nguồn tái tạo trước năm 2012, và 25% trước 2025. Ông cũng muốn giảm 80% khí thải nhà kính trước năm 2050. Ông đề nghị đầu tư 150 tỉ đôla năng lượng sạch trong 10 năm tới.

Ông cũng định lập chương trình giới hạn việc thải khí nhà kính trong năm 2009. Theo kế hoạch này, tương tự như của EU, các công ty sẽ được giao giới hạn khí thải, và những ai vượt quá sẽ phải mua lại quota từ những công ty khác.

Dự án này có thể gặp phản đối mạnh tại quốc hội. Nhưng với đa số đảng Dân chủ tại cả Hạ và Thượng viện, khả năng ông sẽ thành công.

Từ Iraq tới Afghanistan

Ông Obama đề nghị rút quân khỏi Iraq theo nhịp độ một, hai lữ đoàn mỗi tháng, nghĩa là việc rút quân sẽ hoàn tất vào mùa hè 2010.

	Ông Obama nói ông muốn đóng cửa trại Guantanamo

Nó sẽ cho phép ông Obama thực thi một cam kết chính sách khác - tăng quân ở Afghanistan. Giới chức quân đội nói khoảng 20.000 - 30.000 quân có thể được gửi thêm tới đây trước hè 2009, nghĩa là tăng gấp đôi quân.

Việc ông Obama phản đối Chiến tranh Iraq là một trong những lý do chính giúp ông thăng tiến. Mặc dù nhóm cố vấn an ninh của ông gồm những người nói chung ủng hộ cuộc chiến, ông Obama nói rõ rút quân khỏi Iraq vẫn nằm trong ý định của ông.

Đóng cửa Guantanamo

Việc đóng cửa trại tù gây tranh cãi và chấm dứt "kỹ thuật tra vấn tăng cường" nằm trong trung tâm nghị trình an ninh của ông Obama.

Nếu ông Obama quả thực đóng cửa Guantanamo, chính phủ của ông sẽ phải quyết định làm gì với những người bị giam ở đó. Nhiều người không thể gửi trả về quê nhà, vì lo ngại họ có thể bị tra tấn.

Ông Obama cũng sẽ cần quyết định có duy trì hệ thống tòa án binh bị nhiều chỉ trích, để xử các nghi phạm, hay thả họ, hay đưa ra một loại tòa khác.

Làm bạn với thế giới

Thăm dò cho thấy khác với người tiền nhiệm, ông Obama được ưa thích tại nhiều nước - một thay đổi lớn mà ông muốn khai thác.

Ông hứa có một diễn văn quan trọng trong thế giới Hồi giáo vào đầu năm 2009 - có thể là ở Ai Cập hoặc Indonesia.

Nếu có thể cải thiện hình ảnh nước Mỹ giữa thế giới, ông sẽ dễ đòi hỏi hỏi hơn từ các đồng minh - để thuyết phục các thành viên Nato gửi thêm quân tới Afghanistan, hay đòi Israel có nhượng bộ trong một phần tiến trình hòa bình Trung Đông.